Van bewoner naar persoonlijk begeleider

Rik Smits (27) is persoonlijk woonbegeleider bij Peel Zorg in Milheeze. En ervaringsdeskundige.
Want Rik heeft een turbulente jeugd achter de rug met een langdurige drugsverslaving. In zijn gevecht terug naar een normaal leven koos hij in 2016 voor beschermd wonen bij Trend Zorg Helmond (de voorganger van Peel Zorg) in Bakel en kwam er onder de vleugels van de woonbegeleiders Marc van Ettinger & Jony Snijders. Die ontmoeting zorgde voor een kantelpunt in zijn roerige leven.

 

Het leven lacht Rik Smits alweer een paar jaar toe. Hij is clean, heeft een “prachtige job” bij Peel Zorg en woont zelfstandig in een leuk huisje in Helmond. Marc van Ettinger die twee jaar zijn begeleider was, is tegenwoordig zijn collega. Hij zegt over Rik: “Een man met enorm veel talenten. Een prettige jongen uit een prettige familie. Als je, zoals Rik, in staat bent om dat moeilijke verleden achter je te laten en je wilt je inzetten om kwetsbare jongeren te helpen, heb je een heel sterk karakter en ben je gewoon een goede gast.”

Zware drugsverslaving
Niks aan de hand. Iedereen blij. Maar het was ooit anders. Op 14-jarige leeftijd begon Rik met het roken van cannabis.
Eerst met zijn vrienden, in eerste instantie gewoon voor de gezelligheid. Maar het ging van kwaad tot erger. Van soft drugs ging het naar hard drugs. Daar waar hij eerst “sociaal” met zijn vrienden gebruikte, werden de drugs een hardnekkige verslaving.
“Tussen mijn 14e en 18e ben ik mezelf kwijtgeraakt”, vertelt Rik. “Ik had een laag zelfbeeld, mislukte op een aantal Mbo-opleidingen, leidde een passief leven en belandde uiteindelijk in een depressie. Ik wist niet wie ik was, had geen idee wat mijn interesses waren, had geen behoefte aan sociale contacten, miste iedere vorm van levenslust en kwam mijn bed niet meer uit. Ik was verslaafd aan drugs en zag geen toekomst voor me.”

RikSmits PeelZorg“Ik wilde de supergoede
band met mijn ouders
niet op het spel zetten”
Rik Smits

Zijn ouders waren ten einde raad. Aanvankelijk straften ze hem met huisarrest, ging er een streep door festivalbezoeken en vakantiereisjes. Niets hielp. Rik: “Ze hebben moeten toekijken hoe de drugs mij in hun macht kregen. Dat is heel pijnlijk voor ze geweest.”

Toch is het ook de liefde die hij voelt voor zijn ouders die hem motiveert om een eind te maken aan deze zwarte periode.
Dat gaat met vallen en opstaan. “Ik had al drie keer in een ontwenningskliniek geprobeerd om clean te worden. Dat mislukte telkens. Op een gegeven moment zeiden mijn ouders tegen me: ‘Zolang je clean wilt worden blijven we achter je staan, Rik, als je dat niet meer wilt trekken wij onze handen van je af.’ Dat was een wake up call. Ondanks alles heb ik altijd een supergoede band met mijn ouders gehad. Die wilde ik écht niet op het spel zetten.”

Clean
En dus begint hij in 2016, een stuk volwassener, aan zijn vierde ontwenningsprogramma in een afkickkliniek. En ditmaal lukt het hem om clean te worden. Zonder terugval! “Toen ik aan het programma begon was ik twintig kilo lichter en leefde puur ongezond. Ik besefte dat ik alles dreigde kwijt te raken wat het leven de moeite waard maakt. Het besef om alles te verliezen gaf me de kracht om terug te vechten.”

Beschermd wonen
Als hij na het programma thuis bij zijn ouders terugkeert, merkt hij dat hij behoefte heeft aan eigen woonruimte. Aan een zelfstandig bestaan. Het is tijd om op eigen benen te gaan staan. In zijn speurtocht naar een appartement komt hij uit bij Trend Zorg en wordt hem de mogelijkheid tot beschermd wonen geboden in een gezinswoning van Trend Zorg in Bakel.
En dat onder begeleiding van de professionele jongerenwerkers – en koppel – Marc & Jony. Samen met een vijftal andere jongens.

Rik: “Aanvankelijk had ik mijn bedenkingen bij deze woonvorm, maar in het gesprek met Marc & Jony klikte het enorm.
Ze waren duidelijk, namen geen blad voor de mond, maar stelden me desondanks enorm op het gemak. De sfeer was informeel, ze waren heel makkelijk in de omgang. ‘Dit kon wel eens een prima plek voor me zijn’, dacht ik. En zo is het ook gebleken.“

Luisterend oor
Marc van Ettinger: “Rik paste perfect in ons gezin, zo noemen Jony en ik de situatie bij ons thuis. De contacten met Jony en mij, en ook de andere jongens, verliepen heel ongedwongen. Rik en ik keken samen veel naar voetbal en luisterden samen muziek. Met Jony kon hij goed over persoonlijke issues in zijn leven vertellen. Zo hebben we Rik op een laagdrempelige manier rustig aan weer zelfvertrouwen gegeven. We hebben met hem de juiste stappen in het juiste tempo gezet. Hij hoefde hier niet op zijn tenen te lopen.” Rik: “Marc & Jony hadden altijd een luisterend oor voor me en zorgden voor afleiding als ik zuchtig was.”

“Rik is bij ons
de juiste man
op de juiste plek”
Marc van Ettinger

Gaandeweg het traject, in de dagbesteding, en in de vele gesprekken met Marc & Jony ontdekt Rik waar zijn hart ligt en waar hij een toekomst voor zich ziet en dat is bij het jongerenwerk. Hij volgt in anderhalf jaar de mbo-4 opleiding Persoonlijke begeleider Specifieke Doelgroepen en slaagt moeiteloos. Marc, die ook verantwoordelijk is voor het personeelsbeleid bij Trend Zorg Helmond, heeft dan al een baan bij de zorginstelling voor hem in gedachte. Marc: “Ik zag zijn geweldige ontwikkeling en de eigen ervaring die hij meeneemt, hij matcht met de belevingswereld van onze doelgroep en is communicatief sterk. Rik is bij ons de juiste man op de juiste plek.”

In eerste instantie verricht hij vrijwilligerswerk, maar sinds tweeënhalf jaar heeft hij een vast contract. Hij geniet met volle teugen van zijn baan. “Vanuit mijn eigen ervaring kan ik jongeren helpen die een duwtje in de rug nodig hebben.
Om verschillende redenen zijn ze kwetsbaar en zijn ze bij Peel Zorg beland. Ik vind het hartstikke fijn om hen te kunnen helpen. Ze nemen, merk ik, eerder iets aan van iemand die in de problemen heeft gezeten en zich eruit heeft geknokt dan van iemand die de wijsheid uit een boekje haalt. Dat is een voordeel dat ik heb.”

Groot compliment
Marc van Ettinger: “Rik verdient een groot compliment. Hij heeft zijn problemen zelf aangepakt. Wij vormden slechts de goede omgeving waarin hij kon gedijen. Hij heeft zich op eigen kracht losgemaakt van de drugs. Dat is puur zijn verdienste. Overigens verdient de gemeente Helmond ook dank. Want de gemeente heeft twee jaar voor zijn financiering bij ons gezorgd.”
Rik voelt zich een beetje ongemakkelijk onder de complimenten. Hij is nuchter. Het relativerende type: ‘doe maar normaal dan doe je gek genoeg’. Na enig aandringen zegt hij toch: “Het is inderdaad redelijk uniek, de weg die ik heb afgelegd.
Van bewoner naar begeleider. Ja, daar ben ik wel trots op. Ik heb het bij Peel Zorg ook hartstikke naar mijn zin. Een kleine, informele organisatie met fijne collega’s. Ik ben dankbaar dat ik deze kans heb gekregen en hoop hier nog jaren te mogen werken.”



betrouwbaar betrokken transparant